Giuseppe Verdi và những khác biệt trong sáng tạo

Với 28 vở opera, kho tàng âm nhạc của Verdi thật đáng kinh ngạc, từ những opera đầu tiên mang tính dân tộc và bi kịch, như "Nabucco", "Rigoletto," Verdi đã chuyển sang những vở opera đầy kịch tính như "Aida", "Don Carlos". Tất cả các vở opera của Verdi đều được dàn dựng một sống động, với nhiều gam màu - từ trang phục của diễn viên cho đến nền phông sân khấu, từ cách lựa chọn chất giọng của nhân vật đến tiết tấu. Đặc biệt, Verdi sử dụng rất nhiều nhạc cụ khác nhau để tạo nên màu sắc riêng biệt cho dòng nhạc của mình.

Điểm khác biệt trong phong cách sáng tác của Verdi - đó chính là ông luôn dành một vị trí riêng biệt cho hợp xướng. Khác với những nhà soạn nhạc khác, những bản đồng ca, hợp xướng trong các vở opera của Verdi không chỉ để minh họa hay làm nền cho nhân vật chính mà một vị trí độc lập trong tác phẩm, tạo một chỗ đứng riêng trong vở diễn của mình.

Phong cách âm nhạc của Giuseppe Verdi được biết đến với sự hùng hồn và cảm xúc mãnh liệt. Ông có khả năng biến hoá tài tình giữa giai điệu trữ tình và những phần rực rỡ của dàn hợp xướng. Âm nhạc của ông thường xoay quanh những chủ đề về tình yêu, lòng trung thành, sự phản bội và đấu tranh giành tự do. Verdi sử dụng giai điệu mạnh mẽ, nhịp điệu sống động, hòa âm phong phú để tạo ra một sức mạnh âm thanh đầy ấn tượng, khiến người nghe bị cuốn hút và cảm động bởi những câu chuyện đầy cảm xúc của ông.
Verdi rất tài tình trong việc sử dụng ngôn ngữ âm nhạc để biểu đạt rõ nét tâm lý và diễn biến của từng nhân vật với những cảm xúc khác nhau, từ niềm vui sướng, nỗi đau khổ, và sự giận dữ. Ông thường sử dụng những aria và hợp xướng để thể hiện những khoảnh khắc cao trào trong vở opera, tạo nên những điểm nhấn ấn tượng và dễ nhớ.

La Traviata, đỉnh cao trong sáng tạo của Verdi

Verdi thường lấy bối cảnh và cảm hứng từ tác phẩm nổi tiếng của những nhà văn đã được công chúng biết đến rộng rãi như là Voltaire, hay Victor Hugo, Shakespear, Lord Byron, Schiller hay Alexandre Dumas … để sáng tác.

La Traviata là một trong những tác phẩm được được Verdi sáng tạo trở thành một tác phẩm kinh điển của nghệ thuật opera thế giới. La Traviata, dựa trên cốt truyện Trà hoa nữ - La Dame aux Camélias của nhà văn Pháp, Alexandre Dumas (con). Tác phẩm gồm 3 màn, kể về cuộc tình bi thương giữa Violetta Valéry -  một kỹ nữ nổi tiếng ở Paris, và Alfredo Germont - một chàng trai trẻ từ một gia đình quý tộc. 
Là một opera lãng mạn, tác phẩm dẫn người xem vào câu chuyện tình yêu đầy xúc động, xen lẫn bi kịch của hai nhân vật chính Violetta và Alfredo. Với đề tài đương đại, giản dị và đời thường, Verdi đã tạo ra một tác phẩm hiện thực chân chính, chinh phục khán giả bằng sự chân thành trong tình yêu.

Màn 1 được mở ra với không gian đầy sống động trong buổi tiệc tại nhà Violetta. Không khí ngày hội náo nhiệt thể hiện qua khúc ca “Libiamo ne' lieti calici” (Hãy cùng uống những ly rượu vui) hòa cùng hợp xướng trong điệu valse sống động.

"Un dì, felice, eterea" (Một ngày hạnh phúc) xuất hiện khi nhân vật Alfredo Germont bày tỏ tình cảm của mình với Violetta Valéry tại bữa tiệc. Giai điệu của "Un dì, felice, eterea" nhẹ nhàng, nhịp điệu du dương uyển chuyển như dòng chảy cảm xúc của Alfredo với tâm trạng yêu thương mãnh liệt nhưng cũng đầy do dự.

Kết thúc màn 1 là aria của nữ chính Violetta Valéry “Sempre librera”(Luôn tự do) đầy năng lượng và kịch tính, thể hiện quyết tâm của Violetta sống một cuộc đời tự do và phóng khoáng, không bị ràng buộc bởi tình yêu hay trách nhiệm.

Màn 2 nổi bật với aria "Pura siccome un angelo" (Trong trắng tựa thiên thần) là một trong những bản aria đầy xúc cảm của nhân vật Giorgio Germont. Phân đoạn Giorgio Germont, cha của Alfredo, đến gặp Violetta để thuyết phục cô rời bỏ con trai mình vì tương lai của gia đình. "Pura siccome un angelo" mang tính chất trầm lắng và đầy cảm xúc, phản ánh sự nghiêm túc và lòng trắc ẩn của Giorgio Germont. Mở đầu với một giai điệu êm đềm và nhẹ nhàng, nhạc điệu chủ yếu dựa trên các âm thanh trầm và ấm áp, tạo ra một bầu không khí tĩnh lặng và trang nghiêm. Các nốt nhạc kéo dài và liền mạch thể hiện sự chân thành và nghiêm nghị trong lời nói của Giorgio, khi ông ca ngợi sự trong trắng và thanh tao của con gái mình, đồng thời thể hiện sự lo lắng và ảnh hưởng của mối quan hệ giữa Violetta và Alfredo đối với thanh danh gia đình của ông.

Màn cuối là một bản dạo nhạc hùng tráng, được xây dựng dựa trên chủ đề cái chết của Violetta trong bản Overture. Âm hưởng của bản dạo nhạc mang tính bi thương, tạo nền cho tiếng hát của Violetta và cô hầu. Tiếng đàn violon ngân lên, gợi nhớ lại chủ đề tình yêu trong sáng của Violetta. “Addio del passato” (Tạm biệt giấc mơ đẹp đẽ, hạnh phúc rời xa) là một aria buồn bã và đầy cảm xúc được trình bày bởi nhân vật nữ chính Violetta Valéry. Đây là một trong những khoảnh khắc lắng đọng nhất, khi Violetta ở đỉnh điểm của đau khổ và tuyệt vọng, đối mặt với sự cô đơn và cái chết đang đến gần. Âm nhạc của Verdi trong opera La Traviata sử dụng phong phú các tiết tấu và giai điệu, đặc biệt là valse, tạo nên sự chuyển đổi linh hoạt từ những khoảnh khắc vui vẻ, kiều diễm đến những cảnh tượng kịch tính, đau thương.

Verdi đã không chỉ tạo nên một kiệt tác âm nhạc mà còn khẳng định vị trí của mình như một bậc thầy trong việc sử dụng ngôn ngữ âm nhạc trong nhiều thể loại, đặc biệt là opera.

Hãy đến Nhà hát Hồ Gươm vào ngày 24 và 25/10 để hòa mình vào dòng chảy cảm xúc mãnh liệt của La Traviata - kiệt tác bất hủ của Giuseppe Verdi, cùng các nghệ sĩ của Nhà hát Nhạc Vũ kịch Việt Nam. Một phiên bản La Traviata mới lạ và đầy sáng tạo